Roma döneminde inşaatların kontrolu amacıyla işe başlama öncesi bir sözleşme yapıldığı görülüyor. Büyük ihtimalle Doğu Roma sürecinde de kullanılmış bir yöntem olmalı. Orta Çağ'ın üst evrelerinde de sürdürüldüğünü düşünmek yanlış olmaz. Bu süreçte başarısız olanların işten uzaklaştırılmaları ve yasaklanmaları da yaşanmış olaylar arasındadır. 

Napoli'de modern Pozzuoli yakınlarında MÖ 105 yılında Roma kolonisi Puteoli'nin Macellum'u etrafında duvar inşası için yapılan bir sözleşme olan lex parieti faciendo (Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi).

Roma'nın yaklaşık 250 kilometre güneyindeki Puteoli pazarı yakınlarında bir duvar inşası için M.Ö. 105 yılına tarihlenen bir sözleşme olan lex pareti faciendo'yu göstermektedir. Sözleşmenin ilk sütunu, yükleniciden "kefil temin etmesini ve mülklerini teminat olarak kaydettirmesini" isteyerek başlıyor, bu da inşaat sırasında olası kayıpları sigortalamaları için talimat verildiğini gösteriyor (Puteoli). Sözleşmede ayrıca duvarın yeri, malzemesi ve boyutları ayrıntılı olarak belirtilmekte, yüklenicinin "6 ft./182 cm genişliğinde, 7 ft./213 cm yüksekliğinde yapacağı" ve "köknar ağacından yapılmış ve her yönde 1/2 ft./15 cm kalınlığında 2 çapraz kiriş" olacağı ifade edilmektedir (Puteoli). Bu, yüklenicinin yasal yükümlülüklerini, işin başlayacağı tarihi ve iş için ödeme yöntemini açıklayan ikinci ve üçüncü sütunlarda da devam etmektedir.

KAYNAK